Święty Mikołaj - źródło tradycji

[Fragment pracy magisterskiej:
Barbara Czuja, Znajomość zwyczajów i obrzędów adwentu oraz świąt Bożego Narodzenia w Klimontowie i okolicy, która -za zgodą Autorki- zostanie niebawem udostępniona w całości na stronie TPK w punkcie menu: ‘e-Informatorium’]

Święty Mikołaj – źródło tradycji

„Święty Mikołaj to bardzo popularny święty kościoła Wschodniego i Zachodniego. Urodził się w Azji Mniejszej ok. 270 roku w mieście Patara. Wychowywał się w bogatej, świątobliwej rodzinie, dzięki czemu był prawym młodzieńcem, wrażliwym na ludzką niedolę. Wcześnie stracił rodziców, stając się posiadaczem wielkiego majątku, który rozdał ubogim. Całe swoje życie poświęcił Bogu i ludziom. Przebywając w Mirze został tam wybrany biskupem. Tam też dokonał licznych cudów. Rozgłos i powodzenie zapewniły mu takie legendarne wątki, jak historia trzech niesprawiedliwie uwięzionych oficerów uwolnionych za wstawiennictwem Mikołaja, opowieść o trzech ubogich pannach wydanych za mąż dzięki posagom, których święty dyskretnie dostarczył, opowieść o trzech młodzieńcach uratowanych przez niego od wyroku śmierci, o żeglarzach wybawionych z katastrofy morskiej. Był więziony a potem dzięki edyktowi tolerancyjnemu cesarza Konstantyna został uwolniony, uczestniczył w obradach soboru nicejskiego w 325 roku. Zmarł 6 grudnia 350 roku.

Święty Mikołaj jest powszechnie uważany za patrona kupców, pasterzy, żeglarzy, bankierów, więźniów, panien bez posagu, a szczególnie dzieci. W XIII wieku pojawił się zwyczaj rozdawania w szkołach pod patronatem świętego zapomóg i stypendiów dla najuboższych uczniów. Zwyczaj ten przeniknął do rodzin w postaci rozdawania prezentów dzieciom. Do Polski dotarł z Niemiec po I wojnie światowej.
W Klimontowie i okolicy św. Mikołaj związany jest szczególnie z dziećmi. Respondenci podają, iż jest on symbolem dobroci, miłości, opiekunem ubogich i sierot. Święty Mikołaj to podpora wstrzemięźliwości, naśladowca cnót Chrystusowych".
Z.Sz.

[Źródło jw.]

Wiersze i przysłowia związane z postacią św. Mikołaja

„Święty Mikołaju, hojny opiekunie.
Każde dziecko, małe, duże Ciebie oczekuje.
Ciebie Bóg obdarzył sercem tak gorącym.
Ty każdego pragniesz obdarować słońcem.”

„Drogi Święty Mikołaju,
który mieszkasz gdzieś tam w niebie,
nie zapomnij o Twoim dziecku,
które modli się do Ciebie.
I gdy będziesz innym dawał,
Ślicznych paczek tak bez liku,
To i jedną małą paczkę,
Na moim połóż stoliku.”

Z tym tak popularnym wśród dzieci świętym związane są różne przysłowia podawane przez respondentów:

„Na Mikołaja lody, na Gody wody”

„Na świętego Mikołaja czeka dzieci cała zgraja”

„Święty Mikołaju wywieź nas do raju, daj nam tyle złota, ile mamy błota”

„W Mikołaja, gdy deszcz wszędzie, cała zima lekka będzie”.
Z.Sz.

Ja też znam taki wierszyk o Św.Mikołaju - nauczył mnie go mój Tato, kiedy byłam jeszcze małym szkrabem.
I tak jest przekazywany dalej - z pokolenia na pokolenie...

Nie wiem czy autorem tego wiersza jest ktoś zanany - niemniej jednak z sentymentem wracam do moich dziecięcych lat i chwil, kiedy pod poduszką raniutko - w Dzień Św.Mikołaja mogłam znależć prezent...i może nie były to jakieś wyszukane prezenty, ale liczyło się to, że Św.Mikołaj nie zostawił mi rózgi...czyli uznał, że byłam grzeczna...Kochany Św.Mikołaj...

W noc grudniową, miesiąc świeci -
biały śnieg się skrzy...
Cicho wszędzie, śpią już dzieci -
cudne marzą sny...

Śpiesz się Święty Mikołaju,
zstąp z Niebieskich Wzgórz
grzeczne dzieci Cię czekają
choć posnęły już...

Przy łóżeczku Anioł Boży
czuwa Anioł Stróż...
On Ci z lekka drzwi otworzy,
a Ty dary złóż...

Pozdrawiam wszystkie "grzeczne" dzieci...